Lakierowanie czy Olejowanie
Podłoga drewniana- taki wybór wynika z chęci stworzenia we własnym domu czy mieszkaniu naturalnego, ciepłego i bliskiego naszej naturze klimatu. Wrażliwość i poczucie estetyki nakazuje pozostawić podłogę drewnianą bez „wzbogacania” jej naturalnego wyglądu. Taka podłoga jest ciepła w dotyku, czujemy jej zapach, a usłojenie mówi o jej przeżyciach . To wszystko sprawia, że jest dla nas przyjazna, staje się nam bliska, jest nasza.
Podłoga jednak pełni również – a nawet przede wszystkim – funkcję użytkową. Dla zachowania jej czystości konieczne jest stworzenie ochrony w postaci lakierowania czy olejowania. Jakość ochrony tworzy prostą zależność: skuteczność wzrasta wraz z grubością warstwy ochronnej, z kolei zwiększanie grubości tej warstwy odsuwa naturalne walory drewna na dalszy plan. Dla właściwego wyboru konieczny jest kompromis wynikający z naszych odczuć estetycznych w kontekście obciążeń eksploatacyjnych podłogi.
LAKIEROWANIE polega na pokryciu drewna warstwą tworzywa sztucznego w mniej lub bardziej szlachetnym wydaniu. Do trwałości takiego pokrycia przyczynia się jakość lakieru i grubość jego powłoki. Taki sposób wykończenia podłogi można zdefiniować w zależności od rodzaju zastosowanej opcji lakierniczej.
1. Klasyczna opcja chemiczna z użyciem lakierów rozpuszczalnikowych jedno lub dwuskładnikowych; szkodliwość dla zdrowia w trakcie aplikacji zanika z czasem:
– lakier nitrocelulozowy – stosowany jako podkład obojętny dla drewna, lekko przyciemnia nie powodując jego przebarwień; praktycznie nadaje się pod każdy lakier nawierzchniowy,
– lakiery alkilowe, uretanowe – stosowane jako lakiery nawierzchniowe do miękkiego drewna; powyższe lakiery lub ich mieszanina posiadają niższą twardość, ale za to wysoką elastyczność; powodują delikatne zażółcenie powierzchni; mogą być stosowane bezpośrednio na drewno, bez warstwy podkładowej; posiadają właściwości antypoślizgowe,
– lakiery poliuretanowe jedno- lub dwuskładnikowe – przeznaczone do drewna twardego; lakiery zaliczane do najtwardszych, jednak ich stopniowe modyfikacje z tytułu toksyczności systematycznie obniżają przedstawioną powyżej właściwość; stosowanie bez podkładu powoduje w mniejszym lub większym stopniu przebarwienie powierzchni drewna;
– lakiery chemoutwardzalne dwuskładnikowe – charakteryzują się dobrą przyczepnością do podłoża oraz twardością powłoki i nie wpływają na zmianę barwy drewna. Są toksyczne
Przedstawiona powyżej grupa lakierów tworzy dosyć grubą powłokę, co przekłada się na opinię o ich trwałości. Lakiery w połysku posiadają praktycznie najwyższą twardość, jednak trudność w aplikacji oraz wysoki stopień odbicia światła ograniczają ich stosowanie jako lakierów nawierzchniowych. Gruba warstwa lakieru tworzy wrażenie jego dominacji na podłodze, a w konsekwencji drewno staje się tylko tłem odgrywającym drugorzędną rolę. Takie opcje mają zastosowanie w przypadku wymogu przewagi trwałości nad zachowaniem naturalnej optyki podłogi. Szczelna dyfuzyjnie powłoka wymaga starannego przygotowania podłoża betonowego. Grube powłoki lakiernicze opóźniają i w pewnym stopniu ograniczają skurcz i pęcznienie drewna. Powyższe powłoki są łatwe w eksploatacji i nie wymagają stałej konserwacji.
2. Opcja wodna jedno – lub dwuskładnikowa.
Lakiery wodorozcieńczalne mają największą przyszłość przy pokrywaniu podłóg z drewna. Wynika ona z możliwości trwałego zabezpieczenia powierzchni podłogi przy zachowaniu naturalnych walorów drewna. Stonowana faktura powłoki pozwala na delikatne podkreślenie rysunku drewna bez jego zniekształcania. Ta bardzo subtelna właściwość korzystnie wpływa na odbiór wrażeń estetycznych. Lakier w odcieniach mat i półmat pozwala uzyskać najlepsze efekty w zakresie utrzymania naturalnej optyki podłogi drewnianej.
W porównaniu do pokryć chemicznych, powłoki wykonane lakierami wodorozcieńczalnymi mają niższą twardość, jednak ich odporność na ścieranie jest dwukrotnie wyższa. Dotyczy to głównie dwuskładnikowych lakierów na bazie czystego poliuretanu. Odpowiednie parametry wytrzymałościowe uzyskuje się po zaaplikowaniu zalecanej przez producenta ilości lakieru na 1 m2. To ta wartość jest wyznacznikiem trwałości, a nie liczba skąpych częstokroć warstw. Istotną zaletą tej grupy lakierów jest łatwość i szybkość w ich rozkładaniu.
Dla utrzymania dobrej kondycji powierzchni niezbędna jest prosta, lecz systematyczna pielęgnacja przy użyciu odpowiednich dla tych lakierów środków konserwujących.
Na marginesie: Ta grupa lakierów nie cieszy się dobrą opinią wśród użytkowników podłóg drewnianych. Wynika to z wprowadzania na rynek lakierów o niskich parametrach technicznych. Wynika również z pozornej wydajności lakieru, co przekłada się na bardzo cienką warstwę powłoki i odpowiednio na jej niską trwałość.
Profesjonalni i dbający o własną renomę producenci dystrybucję swoich produktów prowadzą poprzez sieć specjalistycznych firm, posiadających ustabilizowaną pozycję na rynku i gwarantujących fachową oraz solidną aplikację polecanych lakierów.
3. Opcje mieszane. Dla podkreślenia czy pogłębienia faktury drewna stosuje się opcje olejolakierowe. Ta technika aplikacji wymaga starannego przygotowania powierzchni drewna, jak i staranności w równomiernym nałożeniu preparatu. Powyższe czynności dotyczą nakładania warstwy podkładowej. Pozostałe warstwy nakłada się w sposób typowy dla lakierów wodorozcieńczalnych. Efektem takiej opcji jest uzyskanie optyki podłogi odpowiedniej dla podłóg olejowanych, a utrzymanie czy konserwacja stosowne dla podłóg lakierowanych. W przypadku niektórych preparatów możliwe jest delikatne barwienie podłogi.
4. Lakiery w nanotechnologii są tworzone na bazie lakierów poliuretanowych dwuskła- dnikowych. Mają zastosowanie w przypadku podłóg intensywnie eksploatowanych. Charakteryzują się wysoką odpornością na ścieranie, a przede wszystkim wysoką odpornością na zabrudzenia, zarówno naturalne jak i chemiczne. Lakiery z nanocząsteczkami posiadają najwyższe parametry techniczne i w niedalekiej przyszłości zastąpią dotychczasowe lakiery wodne. Lakiery z dodatkami cząsteczek srebra posiadają właściwości antybakteryjne.
OLEJOWANIE. Oleje do podłóg tworzone są na bazie naturalnych olejów roślinnych bez udziału surowców syntetycznych. W przeciwieństwie do lakierowania olej wnika w strukturę drewna penetrując ją i nasycając, co powoduje powierzchniową, naturalną impregnację podłogi. Ten sposób wykańczania powierzchni ma tylu zwolenników, co przeciwników. Dla estety wybór jest jednoznaczny i bezdyskusyjny, dla praktyka opcja olejowa jest trudna do przyjęcia. Olejowanie daje pogłębiony obraz natury drewna, a matowy czy satynowy odcień nadaje delikatności i ciepła w jego odbiorze. Podłogi olejowane starzeją się w naturalny sposób, nabierając szlachetności starego drewna. Olejowanie umożliwia jednoczesne barwienie drewna podłogi. Przy koloryzowaniu podłóg, poza umiejętnościami manualno-technicznymi, niezbędne są predyspozycje w komponowaniu barw w kontekście gatunku drewna jak i planowanego wystroju wnętrza. Opcja ta ma jednak swoje wady. Otwartość dyfuzyjna powłoki nie chroni drewna przed zmianami mikroklimatu, a tym samym przed szybszym powstawaniem szczelin w podłodze. Niezbędna jest stała dbałość o podłogę, a w przypadku jej zaniechania powstają nieodwracalne zanieczyszczenia struktury drewna.
Podsumowując – przy wyborze sposobu wykończenia powierzchni podłogi drewnianej należy kierować się zarówno kryteriami estetycznymi jak użytkowymi podłogi. Systematyczna dbałość pozwala utrzymać stan podłogi w dobrej kondycji przez cały czas jej użytkowania.
Opracowanie: Tadeusz Woźniak Parkiet Komplex Mława Podmiejska 2. tel. 023 654 55 07Powyższy tekst jest własnością jego autora. kom. 503 046 143